Andrzej Sebastian Duda (ur. 16 maja 1972 w Krakowie[1]) – polski polityk i prawnik. Od 6 sierpnia 2015 prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
Doktor nauk prawnych, w latach 2006–2007 podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, w latach 2008–2010 podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, w latach 2007–2011 członek Trybunału Stanu, poseł na Sejm VII kadencji, poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji.
Dzieciństwo i młodość
Andrzej Duda urodził się 16 maja 1972 w Krakowie. Jest synem Jana Dudy, elektrotechnika, profesora nauk technicznych i samorządowca oraz Janiny Milewskiej-Dudy, profesor nauk chemicznych. Jego rodzice swoją działalność zawodową związali z Akademią Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie[2]. Ma dwie młodsze siostry – Annę i Dominikę[3]. Jego stryjem jest polityk Antoni Duda[4].
W latach 1984–1990 należał do harcerstwa. Działalność tę zakończył jako drużynowy 5 Krakowskiej Drużyny Harcerskiej „Piorun” w strukturach ZHP-1918, wchodzącej w skład Szczepu 5 KDH „Wichry”[5].
Wykształcenie i praca zawodowa
Od 1987 uczęszczał do klasy humanistycznej II Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie, w którym zdał maturę w 1991[5].
W 1996 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego na podstawie pracy magisterskiej pt. Wywłaszczenie nieruchomości pod budowę autostrad płatnych, obronionej w Katedrze Postępowania Administracyjnego UJ[6]. Podczas studiów startował w Akademickich Mistrzostwach Polski w narciarstwie alpejskim[7].
W lutym 1997 rozpoczął pracę naukowo-dydaktyczną w Katedrze Postępowania Administracyjnego UJ, a od października 2001 w Katedrze Prawa Administracyjnego UJ jako asystent. 24 stycznia 2005 uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych na podstawie rozprawy zatytułowanej Interes prawny w polskim prawie administracyjnym napisanej pod kierunkiem profesora Jana Zimmermanna i obronionej 6 grudnia 2004[6], a następnie wydanej w formie publikacji książkowej w 2008[8]. Wiosną 2005 założył własną kancelarię prawną[5]. Był także wykładowcą w Wyższej Szkole Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu[9].
Działalność polityczna do 2015
Na początku lat 2000. był działaczem Unii Wolności[10]. Po wyborach parlamentarnych w 2005 rozpoczął współpracę z Klubem Parlamentarnym Prawa i Sprawiedliwości. Jako doradca KP PiS uczestniczył w pracach komisji parlamentarnych (Sejmu i Senatu).
1 sierpnia 2006 na wniosek ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry został powołany przez premiera na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. W resorcie odpowiadał za legislację, współpracę międzynarodową i przebieg informatyzacji sądów i prokuratur. Kandydował bez powodzenia w wyborach do Sejmu w 2007 z ostatniego miejsca na liście PiS w okręgu tarnowskim, otrzymując 11 158 głosów[11]. W jego ówczesną kampanię zaangażował się Zbigniew Ziobro[12]. Z funkcji wiceministra został odwołany przez Jarosława Kaczyńskiego 15 listopada 2007 w związku z wyborem przez Sejm w skład Trybunału Stanu, w którym zasiadał do 2011.
16 stycznia 2008 Lech Kaczyński powołał go na stanowisko podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP[13]. 5 lipca 2010, po wyborze Bronisława Komorowskiego na urząd prezydenta RP, złożył dymisję z tej funkcji, a dzień później został odwołany[14]. W wyborach samorządowych w tym samym roku kandydował bez powodzenia z ramienia PiS na prezydenta Krakowa, zajmując 3. miejsce w pierwszej turze głosowania z wynikiem 22,38% głosów. Uzyskał natomiast mandat radnego miasta[15]. W 2011 wystąpił w filmie dokumentalnym o katastrofie smoleńskiej pt. Mgła[16]. Był także jednym z założycieli stowarzyszenia Ruch Społeczny im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego[17], w którym do 2015 pełnił funkcję przewodniczącego komisji rewizyjnej[18][19].
W wyborach parlamentarnych w 2011 z listy PiS został wybrany na posła VII kadencji w okręgu krakowskim, otrzymując 79 981 głosów[20]. W związku z tym zrzekł się mandatu radnego. 27 listopada 2013 został rzecznikiem prasowym PiS[21], pełnił tę funkcję do 9 stycznia 2014. W Sejmie był m.in. członkiem Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej[17].
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 z ramienia PiS uzyskał mandat eurodeputowanego VIII kadencji[22], tym samym wygasł jego mandat posła na Sejm RP[23].